නාය යෑමක් යනු
ප්‍රධාන ස්වාභාවික ආපදාවක් ලෙස නාය යෑම් හැඳින්විය හැකිය. ඒ අනුව නාය යෑමක් යනු පෘථිවියේ යම් ප්‍රදේශයක මැටි, රොන්මඩ, වැලි , බොරළු ගල් සහිත පස් තට්ටුවක් ඉහළ ස්ථානයක සිට පහළ ස්ථානයකට පොළොවේ ක්‍රියාත්මක වන ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයේ ආධාරයෙන් ගලා යාමයි.(බහු කර්තෘ, 2017: පි.52)
නාය යෑම්වලට බලපාන සාධක
නාය යෑම්වලට බලපාන සාධක ප්‍රධාන වශයෙන් මානුෂ හා ස්වභාවික හේතු ලෙස වර්ග කෙරේ.
ස්වාභාවික හේතු,
- වර්ෂාපතන තිව්‍රතාව.
- භූමිකම්පා.
- පාෂාණවල ස්වභාවය.
- බෑවුම් අනුක්‍රමණය.
- භූ විද්‍යාත්මක තත්ත්වය.
- පාංශු හා භූගත ජලය.
- පාෂාණ ජීර්ණය.
මානුෂ ක්‍රියාකාරකම්,
- අවිධිමත් ඉඩම් පරිහරණය.
- ස්වාභාවික ජල මාර්ග අවහිර කිරීම.
- උස් බිම්වල ජලය රැඳවීම.
- වනාන්තර විනාශ කිරීම.
- පතල් කැණීම.
- පිපිරවීම මගින්.
නාය යෑම්වල ප්‍රතිඵල
- යටිතල පහසුකම් විනාශ වීම.
- ජල වහනය හා ජලාපවහන බිද වැටීම නිසා පානීය ජලය හිඟ වීම.
- ජල ගැලීම් ඇති වීම.
- වනාන්තර විනාශ වීම.
- පාංශු වියූහය වෙනස් වීම.
- භූ දර්ශනයේ ස්වභාවය වෙනස් වීම. නව ජල උල්පත් නිර්මාණය වීම.
- නිවාස දේපළවිනාශ වීම.
- කෘෂිකාර්මිකබිම් විනාශ වීම.
නායයෑම් වළක්වා ගැනීම
- කඳුකර පෙදෙස් හෙළිකර ඒවායේ ගොඩනැගිලි ඉදි කිරීම හෝ වගා කටයුතු නොකිරීම.
- සාමෝච්ච රේඛා ආකාරයට වගා කටයුතු සිදු කිරීම.
- ජලය ගලා යාමට කාණු පද්ධති කැපීම.
- වනාන්තර ගිනි තැබීමෙන් වැළකී සිටීම.
- ගස් සිටුවීම.
- ගල් වැටි ඉදි කිරීම.
- ආරක්ෂක බැමි ඉදි කිරීම.
- භූ විද්‍යාත්මකව අස්ථාවර ප්‍රදේශවල හා ස්ථානවල හෝ පැරණි නාය යෑම් සිදු වූ ස්ථානවල නිවාස හෝ ගොඩනැගිලි ඉදි කිරීමෙන් වැළකීම.
ශ්‍රී ලංකාවේ නාය යෑම් සඳහා උදාහරණ
- 1982.12.09 දින මාතලේ පිටකන්ද නාය යෑම.
- 1982.06.08 දින රත්නපුරේ පතුල්පාන නාය යෑම.
- 1986.01.06 මතුරට කැටයාපතන නාය යෑම.
- 1989.06.03 බුලත්කොහු පිටියේ බඹරගල නාය යෑම.
- 1992.06.03 වටවල දුම්රිය මාර්ගයේ නාය යෑම.
- 1997.11.19 කොස්ලන්දෙ නාකැටිය නාය යෑම.
- 2002.10.05 බෙලිහුල්ඔය පුවක් ගහවෙල නාය යෑම.
- https://www.nbro.gov.lk/index.php?option=com_content&view=article&id=172:2018-10-18-05-49-36&catid=8&Itemid=190&lang=si
- https://thathu.com/2014/10/31/%E0%B6%B1%E0%B7%8F%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1%E0%B7%9A-%E0%B6%87%E0%B6%BA%E0%B7%92-%E0%B6%B7%E0%B7%96-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B6%AD/
- https://www.lankadeepa.lk/features/%E0%B6%B1%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B6%B8%E0%B6%9A-%E0%B7%83%E0%B6%AF-%E0%B7%80%E0%B6%B1%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%84%E0%B6%B8%E0%B6%BA/2-27339
University of peradeniya
A/20/173
E.J.W.M.P.G Niluka kumari ekanayaka
